YALE UNIVERSITY
BEINECKE RARE BOOK AND MANUSCRIPT LIBRARY
GENERAL COLLECTION OF RARE BOOKS AND
MANUSCRIPTS
MEDIEVAL AND RENAISSANCE MANUSCRIPTS
Beinecke MS 472 England, s. XIV^^1/4
Sermons (in Lat.)
Arts. 1-89 are sermons for the liturgical year, Advent through 23rd Sunday
after Pentecost. Those that have been identified have either a Schneyer
number or a reference obtained from the incipit files of the Institut de
Recherche et d'Histoire des Textes in Paris. Folio references are those in
pencil, in lower left corner, recto.
1. ff. 1r-v Dominica j^^a aduentus domini. Occurramus obuiam saluatori
nostro. In inuitatore hodierno. Scitis karissimi quam hoc tempus dicitur
tempus aduentus...quod respondebo illi.
Guillaume Perault; Schneyer, v. 2, no. 129.
2. ff. 1v-2r Item eadem dominica prima. Abiciamus opera tenebrarum et
induamur...Ro. 13. [Rom. 13.12]. Habet fides ecclesie quod christus
spiritualiter venturus sit...iusticie christus deus noster. Qui cum deo etc.
3. ff. 2r-3r Dominica .ij^^a. in aduentu domini. Quecumque scripta sunt ad
nostram doctrinam...Ro. 15. [Rom. 15.4]. Nota quattuor libros esse
scriptos ad nostram doctrinam. Scilicet Librum glorie. Librum gratie...et
prophete ut legitur Matthaeus .22.
Guillaume Perault; Schneyer, v. 2 no. 132.
4. f. 3r-v Dominica iij^^a. [S]ic nos existimet homo...Cor. 4. [1 Cor.
4.1]. Quilibet christianus minister uel seruus christi est...voluntas dei
sanctificacio vestra.
Guillaume Perault; Schneyer, v. 2, no. 135.
5. ff. 3v-4v Dominica iiij^^a jn aduentu domini. Dominus prope est.
Phil. 4. [Phil. 4.5]. Ratione triplici uerbum istud recitat ecclesia
tempore isto. Primo ut...et ipse exaudiebat eos.
Guillaume Perault; Schneyer, v. 2, no. 142.
6. ff. 5r-6v In natiuitate christi. Natus est tibi puer masculus. Ie.
20. [Jer. 20.15]. Nescio loqui quia puer ego sum. Ie. 1. [Jer. 1.6].
Quando aliquis magnus vult mittere aliquem seruorum...homines esse deuotiores.
Sic et nos.
Guido d'Evreaux; Schneyer, v. 2, no. 7.
7. f. 7r Dominica j^^a post octauum epiphanie. Nolite conformari huic
seculo. Ro. 12. [Rom. 12.2]. Volens nos apostolus ab amore mundi
retrahere. dicit Nolite...quo ad gule indicium, Nolite igitur conformari
huic seculo.
8. ff. 7r-8r Dominica 2^^a. [Q]ui miseretur in hillaritate si ipse
subueniat. Ro. 12. [Rom. 12. 8]. Nota quod Eleemosyna .xij. bona
facit...diligere quam matrem.
Guillaume Perault; Schneyer v. 2, no. 133.
9. f. 8r-v Dominica 3^^a. Nolite esse prudentes apud uosmet ipsos. Ro.
12. [Rom. 12.16]. Secundum vnam exposicionem dissuadetur in hoc uerbo
superbia intellectus...ut suspendatur mola asinaria etc.
Guillaume Perault; Sermo 22 in a collection of 115 sermons, Dominica II^^a
post. Oct. Epyphanie (Paris, Bibl. Maz. 1013).
10. ff. 8v-9v Dominica 4^^a. Nemini quicquam debeatis...Ro. 13. [Rom.
13.8]. Idem. Cetera ita soluite, vt non debeatis aliquid nisi caritatem
illam...[Jer. 17.4].
Guillaume Perault; Schneyer v. 2, no. 149.
11. ff. 9v-10r Dominica 5^^a. Induite vos sicut electi dei. Colos. 3.
[Col. 3.12]. Sicut pueri solent vestibus suis spoliare quando
furantur...indutum sacco. Vt legitur Hester 3. [Hester 4.1].
Guillaume Perault; Schneyer v. 2, no. 150.
12. f. 10r-v Dominica in Lxx^^a. [S]ic currite ut comprehendatis. Cor.
9. [1 Cor. 9.24]. Nota duo meritum currite et premium ut comprehendatis.
Nota quattuor sunt necessaria alicui ad hoc quod sic currat ut comprehendat...
Ro^^a. Quattuor sunt necessaria alicui ad hoc...factum est dissiparet.
Guillaume Perault; Sermo 26 in same collection as art. 9.
13. ff. 10v-11v Eodem die. Sic currite etc. [1 Cor. 9.24]. Tria solet
perpendere minister intelligens, cum dicitur ei...in futuro brauium nisi
comprehendat.
Guillaume Perault; Sermo 27 in same collection as art. 9.
14. ff. 11v-12r Dominica in Lx^^a. [L]ibenter gloriabor in infirmitatibus
meis. Cor. 12. [2 Cor. 12.9]. Per hec duo uerba libenter et
gloriabor vult apostolus...vt inhabitet etc.
15. ff. 12r-13r Dominica in quinquagesima. Evacuaui que erant paruuli.
Cor. 13. [1 Cor. 13.11]. Verba sunt beati pauli, qui dicit se...ut eius
exemplo puerisia euacuemus cum ad etatem virilem peruenerimus...si te
lactauerint peccatores etc.
Guillaume Perault; Schneyer v. 2, no. 159.
16. ff. 13r-14r Feria iiij^^a in capite ieiunij. Cum ieiunas. vnge caput
tuum...M^^t vj. [Mat. 6. 17]. Sicut dicunt veridici. interiora per
exteriora possunt cognosci...Sufficiunt hec de Ieiunio siue de abstinencia.
Sequitur de Eleemosyna que nota ibi. vnge caput tuum in christum.
17. ff. 14r-17v De hac requiem supra dominica 2^^a post octauum
epiphanie. Sequitur de 3^^o principali sunt de mendicia, que nota ibi.
faciem tuam laua...Dicatur igitur cum ieiunas. vnge etc.
18. ff. 17v-18v Dominica j^^a quadragesime. [N]unc tempus acceptabile.
Cor. 6. [2 Cor. 6.2]. Legitur in Ecclesiaste .3. quod sit tempus
adquirendi...ad quam hereditatem nos perducat etc.
19. ff. 18v-19v Eodem die. Nunc dies salutis. Cor. 6. [2 Cor. 6.2].
Habente aliquo langorem quasi desperatum si deus per aliquem angelum
significaret...Quod nobis concedat etc.
20. ff. 19v-20v Dominica 2^^a xl^^e. [E]st voluntas dei sanctificatio
uestra. I. Tess. 4. [1 Thess. 4.3]. Nota duo diuine uoluntatis
notificacio. Est uoluntas dei...Ait ergo Est uoluntas dei sanctificatio
uestra.
21. ff. 20v-21r Dominca 3^^a. Estote imitatores dei. Eph. 5.
[Eph. 5.1]. Necessarium est uerum exemplar ei qui vult falsum librum
corrigere... quod potius uolunt silens esse dyabolo quam deo.
Guillaume Perault; Schneyer, v. 2, no. 164.
22. ff. 21v-22v Dominica media xl^^e. [L]etare ierusalem. [Gal. 4.27].
Spiritus sanctus a quo ordinatur officium ecclesiasticum. hodie in introitu
misse monet...que dicta sunt mihi in domo domini ibi. Amen.
Guillaume Perault; Schneyer, v. 2, no. 168.
23. ff. 22v-23r Dominica in passione dominj. Per proprium sanguinem
introiuit semel in sancta. Heb. 9. [Heb. 9.12]. In uerbis propositis
declarat apostolus qualiter christus...et afficit uehementius.
24. ff. 23r-24v Dominica in Ramispalmarum [sic]. [H]oc sentite in
uobis quod et in christo ihesu...Phil. 2. [Phil. 2. 5]. Ecclesia in hodierno
officio duo intendit ostendere fidelibus. videlicet gloriam mundi...post
mortem ad ipsum intrando. Quod nobis prestare dignetur etc.
25. ff. 25r-29r De passione christi. Erit vita tua quasi pendens ante
te. Deut. 28. [Deut. 28.66]. Domine ad quem ibimus. uerba vite eterne
habes. Io. 6. [John 6.69]. Stultum est ad alium ire quam ad illum qui annuit
facilius...esse lata ad omnes scilicet amicos et inimicos. [followed by 3 short
lines:] Limpha marath ligno dulcescit. sal Elisei/ Sanat aquas Iericho. sedat
mare mersio Ione./ Sic penas dulces reddit tua passio christe.
26. ff. 29r-32r Item de passione. [E]go sum vermis et non homo
obprobrium...P. [Ps. 21.7]. In principio sciendum quod tota intentio
predicatum est...ad gaudium eternum ualeamus attingere. Quod nobis prestare
dignetur etc.
27. f. 32r Anthe^^a in passione. Ego uero egenus et pauper deus adiuua
me. P. [Ps. 69.6]. Karissimi homo sanctus est naturaliter ad ymaginem et
similitudinem dei...addendo. deus adiuua me.
28. ff. 32r-36r Sermo in passione. [U]nus pro omnibus mortus est. Cor.
5. [2 Cor. 5.14]. Primus homo deo inobediens. mortem incurrit temporalem...
Ad quod gaudium nos perducat etc.
29. ff. 36r-37r Item de passione. Ihesus nazarenus rex iudeorum. Io.
19. [John 19.19]. Hic commendatur saluator tripliciter. Primo. ex parte
nominis ihesus...Inuocemus ergo cum iacobo fortissimum deum israel. Be.
33.
30. ff. 37r-38r Item de passione. Christus passus est pro nobis. Pe.
2. [1 Peter 2.21]. Nota 2^^o christi penalitas. christus passus est. nostra
comoditas pro nobis...qui pro nobis est passus. Amen.
31. f. 38r Excerpta reparationis humane sunt hec. Ad reparacionem
domus que cecidit. preciditur lignum. Sic ad reparacionem nature humane...cum
uobis quod timebatis aduenerit.
32. ff. 38r-39r Auctoritates de sancta cruce. O bone ihesu circuire
possum celum et terram mare et aridam et nusquam te inuenio...inuenies dolorem.
quia vndique cruorem.
Selections from Augustine, Bernard, John Damascene, Gregory, Hugh of St.
Victor, and Cassian.
33. ff. 39r-40r Sermo de crucis uirtute. Loquens apostolus de cruce
dominica. ait Cor. 1. [1 Cor. 1.18]. Virtus dei est sancta crux. Vnum
notandum quod virtus crucis ostendi potest...cum christo possitis peruenire.
Amen.
34. f. 40r-v De sancta cruce. [A]bsit gloriari nisi in cruce domini nostri
ihesu christi. Gal. 6. [Gal. 6.14]. Homo cum naturaliter gloriam
appetat. necesse est eum scire in quo gloriari debeat...per eam salui fiant.
Ipso prestante Qui viuat etc.
35. f. 41r-v [No rubric; text continuous from art. 34.:] [S]urrexit dominus
uere. Luc. 24. [Luke 24.34]. Nota duo. primo ipsa christi resurrectio
ponitur, secundo uirtus ipsius resurrectionis exprimitur...plagis confixus
clauis etc. ut supra folio 4^^to.
36. f. 42r-46r [Part of rubric erased.] Dicit beatus Ioannes Apo. 19. Audiui
quasi vocem magnam turbarum in celo...[Apoc. 19.1; followed by partial English
translation:] I herde als it were a mykel...[text:] Circa istorum uerborum
intellectum aduertendum est quod duplex est resurrectio...Qui cum deo patre
etc.
37. ff. 46r-47r Item die pascha. Pluit illis manna ad manducandum. P.
[Ps. 77.24]. Ad maiorem istorum uerborum declaracionem. Primo exponatur
quomodo populus israeliticus multis annis seruiuit...hic promerebitur graciam
et vitam eternam ad quam nos perducat.
38. ff. 47r-48v Item die pasche. Venite prandete. Io. 21.
[John 21.12]. Sicut testatur philosophus inter omnes uirtuosos liberales sunt
cariores...consequatur gratiam et uitam eternam. Prestante domino nostro ihesu
christo Qui cum deo patre etc.
39. f. 49r-v Item alius. Accepit panem et dedit eis. Io. 21. [John
21.13]. Accedentibus ad salutarem panis eukaristie percepcionem. plurima sunt
notanda que et christus fecit in cena...ut ad cenam domini digne valeatis
accedere etc.
40. ff. 49v-50v Item alius. Custodi me ut pupillam oculi. P. [Ps.
16.8]. Tria facit psalmista. Primo hortatur ad custodiam...consequens custodie
premium. gaudium est eternum. Ad quod uos perducat. etc.
41. ff. 50v-51v [Rubric missing.] Misit dominus angelum suum et eripuit...
Act. 12. [Acts 12.11]: Tanguntur tria scilicet mittentis auctoritas. ibi.
Misit dominus...que ducit ad ciuitatem perducat. ihesus christus. dominus
noster. Qui cum deo patre. etc.
42. f. 51v [Rubric missing.] Mane nobiscum domine. Luc. 23. [Luke 24.29]
Anthea. Bonum est audire uerbum dei et loqui de deo...de angelis hospitatis
apud loth Gen. 19.
43. f. 52r-v Dominica j^^a post pascham. [P]ax vobis. Io. 21. [John
20.19]. Sermo breuis est sed tamen vtilis. In quo tria tanguntur pro nobis...
tunc autem facie ad faciem. Ipso adiuuante Qui cum deo patre etc.
44. ff. 52v-53r Item de pace. [I]tem. Nota quod Est pax bona ad quam
deus uocat. Cor. 7 [1 Cor. 7.15]. In pace uocauit nos deus, hec autem pax est
triplex. Pax hominis ad se ipsum...Ad illam pacem nos perducat. Qui sine fine
etc.
45. f. 53r-v Item de pace. Nota Est pax reprehensibilis commendabilis et
desiderabilis. prima est malorum a via ueritatis errantium...vt omnes vnum sint
sicut tu pater in me.
46. f. 54r-v [Rubric missing.] [B]onus pastor animam suam dat pro ouibus
suis. Io. x. [John 10.11]. Ista uerba licet generaliter dici possint de
omni pastore...vnum ouile et vnus pastor. Pastor deus est. Ouile celum. ad
quod nos perducat.
47. ff. 54v-55v Dominica 3^^a post pascham. [P]lorabitis et flebitis uos.
Io. 16 [John 16.20]. Primo dicendum est de fletus utilitate. secundo de
flendi tempore. Circa primum Nota quo lacrime ad superna ascendit...sed
gaudebitis in futuro. Quod nobis concedat etc.
48. ff. 56r-57r Dominica 4^^a. [I]lle arguet mundum etc. Io. 16. [John
16.8]. Hic videamus duo. arguendi dignitatem contra quam non potest
allegari...ad bonos. venite benedicti patris mei precipite. etc.
49. f. 57r-v Dominica 5. [P]etite et accipietis. Io. 16. [John 16.
24]. Nota duo saluatoris nostri excitatio. Petite. Eiusdem promissio. et
accipietis...audiuit nec in cor hominis ascendit. Cor. 2. [1 Cor. 2.9].
50. ff. 57v-58r In Rogacione. Orabo spiritu. orabo et mente. Cor. 14.
[1 Cor. 14.15]. Glossa loqui apparebo ut signa rerum formentur in spiritu...
operatur in celum. Hec est scala quam vidit Iacob etc. Gen. 28. [Gen.
28.12].
51. f. 58r De uirtute orationis. Hec [inserted above: scilicet
oratio] aperit celum. Luc. 3. [Luke 3.21]. Ihesu baptizato et orante
apertum est celum. Item orante stephano...[concludes with chart labelled
Peticio].
52. ff. 59v-60r Petite et dabitur uobis...[Luke 11.9]. Mos est potentis
alicuius recedentis ab amicis suis. duo facere...Qui optat dare ait Petite et
dabitur uobis. Amen.
53. f. 60r-v [Rubric missing.] Amice ascende superius. Luc. 14. [Luke
14.10]. Hec uerba si exponantur de ascensione christi. Sunt uerba patris ad
filium...vna adoratione cum carne eius ab omni creatura. f. 61r-v blank
54. ff. 62r-63r In ascensione. [V]enite ascendamus ad montem domini.
Ysa. 2. [Is. 2.3]. Ieroboam Rex statuit vitulos aureos...ad hunc montem
ipse nos trahat. Qui sine fine vivit et regnat. Amen.
55. ff. 63r-64r Item de ascensione. Trahe me post me...[Song of Songs
1.3]. Sicut beatus paulus testatur nihil Boni potest esse in homine nisi illud
proueniat a domino ihesu christo...ut ad eternam perueniamus. Ipso trahente.
Qui cum deo patre etc.
56. ff. 64r-65r Item in ascensione dominj. [A]scendit iter pandens ante
eos. Mich. 2. [Michaea 2. 13]. Tria sunt consideranda scilicet ascendens.
iter ostensum et quibus ostendatur...Procede de hijs tribus sicut vis.
57. ff. 65r-66v [Rubric missing.] Ignem veni mittere in terram. Luc. 12.
[Luke 12.49]. Ignem. id est uirtutes. anglice. Mhytes. ducentes hominem
ad regnum celorum...ad hoc ascendit. ut ignem mitteret in terram. Quem nobis
concedat etc.
58. f. 67r [P]redicator est quasi campana que signum est hominibus ut
ueniant ad ecclesiam ad audiendum officium diuinum...nisi intus operetur gratia
saluatoris. igitur etc.
Incomplete [?], 5 lines.
59. f. 67r-v In die pentecoste. [V]nicuique datur manifestacio spiritus
ad utilitatem. Cor. 12. [1 Cor. 12.7]. In uerbis istis circa aduentum
spiritus sancti exprimitur vtilitas...profecto perueniet in uos regulam dei.
60. f. 67v De eodem. Accipite spiritum sanctum. [John 20.22]. Nota
duo dantis munificentia. accipite. doni excellentis. spiritum
sanctum...doctrine ad subditorum edificationem. Accipite ergo spiritum
sanctum ut et uos sancti sitis preposito prestante etc.
61. ff. 67v-68r De eodem. Dabo uobis spiritum [Ezek. 37.6]. Nota 3^^a
Saluatoris nostri munificencia. dabo. doni collati excellencia.
spiritum. nostra omni indigentia. uobis...dabo uobis spiritum sanctum
Qui uos informet, roboret etc.
62. ff. 68r-69r De trinitate. Gracia domini nostri ihesu christi et
caritas dei et communicacio sancti spiritus...Cor. vlt. [2 Cor. 13.13].
Ecclesia in hijs uerbis recolit quandam oracionem quam faciebat apostolus...
et societas .u. sit cum patre et filio eius ihesu christo. Qui uiuit et regnat
deus....
Guillaume Perault; Schneyer v. 2, no. 188.
63. f. 69r [Rubric missing.] Deus vnus est [Gal. 3.30]. In trinitate
patris et filij et spiritus sanctus Nulla est patris propter antiquitatem
debilitatio...Est ei seruiendum reuerenter singulariter et semper.
f 69v blank
Incomplete [?], 8 lines.
64. f. 70r Dominica 1^^a post trinitatem. Sicut in Adam omnes
moriuntur...Cor. 15. [1 Cor. 15.22]. In hijs uerbis duo principaliter
considerari possunt scilicet humani generis corruptio...dicitur in themate
nostro. Sicut in Adam...viuificabuntur. Amen.
65. f. 70r-v Dominica 2^^a. Odit vos mundus. j. Io. 3 et Io. 15. [John
15.18]. Si mundus odit uos scitote etc. Hic primo Notandum quare mundus
odit...odite mundum. ut percipiatis regnum eternum. Amen.
66. ff. 70v-71v Dominica 3^^a. Uocauit nos in eternam suam gloriam. Pe.
in fine. [1 Peter 5.10]. Nota. 3^^a. vocatio dominica. vocauit.
consolacio humana. nos. eterne retributionis...quem rex uoluerit honorare.
Quod in nobis perficiat. Qui sine fine viuit et regnat.
67. ff. 71v-72r Dominica 4^^a. [N]olite iudicare. Luc. [Luke 6.37]. Hic
notandum quod duplex est iudicium...contra quos dicitur hic. Nolite iudicare et
non etc.
68. f. 72r-v Dominica 5. Uocati estis. [1 Peter 3.9 and 1 Cor. 1.9].
Nota 3^^a scilicet condicionem uocantis. terminum vocationis contumatiam
vocati hominis...jnuocabunt me. et non exaudiam.
69. ff. 72v-73v Dominica 6^^a. [I]n morte eius [added above: scilicet
christi] baptizati sumus. Ro. vj. [Rom. 6.3]. Duo facit apostolus.
Primo interioris hominis commemorat puritatem...proditores. Dicamus igitur
quia In morte christi baptizati sumus.
70. ff. 73v-74r Dominica 7^^a. Sicut exibuistis membra uestra seruire...
Ro. 6. [Rom. 6.19]. Exibet peccator membra sua omnia seruire dyabolo
velociter...Alij uxorem ducunt Luxuriosi videlicet etc.
Guillaume Perault, from same collection as art 9 (Dom. 7^^a post trin.).
71. ff. 74r-v Redde rationem villicationis tue. Luc. 16. [Luke 16.2].
Sciendum quod de quinque oportebit quemlicet hominem christianum...Venite
benedicti patris. mihi percipite regnum. etc. Quod nobis.
72. f. 75r Dominica ix^^a. Qui se existimat stare videat ne cadat.
Cor. x. [1 Cor. 10.12]. Duo in hijs uerbis nobis incutere possunt timorem
scilicet status nostri dubietas...Qui stare se existimat. Videat ne cadat etc.
73. f. 75r-v Dominica x^^a. [V]ides ciuitatem fleuit...[Luke 19.41].
Nota .2. Diuina bonitas. vidit. compassionis immensitas. fleuit...
post lacrimas vite innocentiam non custodit. etc.
74. f. 75v-76v Dominica xj^^a. Gratia eius in me vacua non fuit. Cor.
15. [1 Cor. 15.10]. Nota primo quomodo gratia est non vacua et secundo
quomodo est vacua...Sed in celo habundabit gloria. ad quam etc.
75. ff. 76v-77r Dominica 12^^a. Sufficientia nostra ex deo est. Cor. 3.
[2 Cor. 3.5]. Hic nota duo. Ex parte nostri insufficientia. Ex parte dei
sufficientia...Ex quo est sufficientia nostra. Qui nobis concedat eterna
gaudia.
76. f. 77r-v Dominica 13. [D]iliges dominum deum tuum...Luc. 28. [Luke
10.27]. Duo facit. Primo excitat ad deum diligendum. Diliges. etc. 2^^o
subdit diligendi modum...vt sic cum deo regnare valeamus. Amen.
77. ff. 77v-78r Dominica 14^^a. Ite ostendite vos sacerdotibus. Luc.
17. [Luke 17.14]. In primis exponatur totum euangelium usque ad uerbum
premissum...sacerdotibus suis ostendere. ut cum eo letemur sine fine. Amen.
78. ff. 78r-79r Dominica 15^^a. [N]olite errare. Cor. 6. [1 Cor. 6.9].
Constat quod Errare in via morum semper est malum et ideo semper est error
cauendus...et sanguis eius emundat nos ab omni peccato. Amen.
79. ff. 79r-80r Dominica 16. In caritate radicati et fundati. Eph. 3.
[Eph. 3.17]. Homo cum sit creaturarum dignissima. ratione dotatus...
faciet cum temptacione prouentum etc.
80. f. 80r Dominica 17. Digne ambuletis. Eph. 4. [Eph. 4.1].
Duo facit. primo excitat nos ad spiritualem perfectum...Iustificationem quam
ceperam non deseram tenere. M^^t .x. Qui perseuerauerit usque in finem etc.
81. ff. 80r-81r Dominica 18. In omnibus diuites facti estis. Cor. 1
[1 Cor. 1.5]. Nullum latet Karissimi quia seculares omnes diuitias...largitori
seruire curetis vt cum eo regnare possitis. Amen.
82. f. 81r-v Dominica .19. [T]olle lectum tuum et vade. M^^t xj.
[Mat. 9.6]. Item Tolle grabatum tuum et ambula. Io. 5. [John 5.8].
In hijs uerbis monet ad duo. Primo ad abiectionem mali...quo eas nisi ad me.
non est qua eas nisi per me. etc.
83. ff. 81v-82r Dominica .xx. de triplici hoste. Caute ambuletis. Eph.
5. [Eph. 5.15]. Duo facit. Primo excitat ad motum status progressiuum...
vt a domino glorie coronari possitis.
84. f. 82r-v Dominica 21^^a. [E]rat quidam regulus cuius filius...Io. 4.
[John 4.46]. Regulus iste quemlibet nostrum signat. qui se ipsum
spiritualiter regere debet...Exemplum de dicte euangelico. Luc. 16.
85. f. 82v Item alius sermo eodem die. Vade filius tuus viuit [John
4.50]. Istud verbum et est consolatorium et edificatorium. Consolatorium
primvm luctus...et visitatio tua id est consolatio custodiuit spiritum meum etc.
86. ff. 82v-83v Dominica 22^^a. Redde quod debes. M^^t. 18. [Mat.
18.28]. Hic nota quod debemus multa multis. vnum gregorius ait. Pater meus
multis creditoribus...vt deus tibi retribuat vitam eternam. Amen.
87. ff. 83v-84r Dominica 23. Nostra conuersatio in celis est. Phi. 3.
[Phil. 3.20]. Nota quod duplicem hic innuit apostolus conuersationem
bonorum scilicet et malorum...Plorabitis et flebitis. Ibi est quod oculus
non vidit etc. Cor. 2. [1 Cor. 2.9]. f. 84v blank
88. ff. 85r-v [Rubric missing.] [B]enedixi ei et erit benedictus.
Ge. 27 [Gen. 27.33].
Duplice benedictione benedixit dominus beato. N. patri nostro scilicet gratie
et glorie...hic benedictus erit iuxta quod predictum est...etc.
89. ff. 85v-86r [Rubric missing.] [I]nuentus est iustus
[Sir. 44.15?]. In hijs uerbis ad beati .N. confessoris nostri duo tanguntur
que sunt vita laudibilis et fama celebris...misit ad illum qui eum ad se
perducerent in gloriam ad quam etc.
90. f. 86r-v [Rubric missing.] [I]ustum deduxit dominus per uiam rectas
[sic] [Wisdom 10. 10]. Tria primo exprimitur huius sancti [multiplex?] perfeccio
iustum Secundo sue perfectionis subiungitur...Iustum deduxit dominus per vi. r^^o.
91. ff. 87r-88v Sermon material in the form of short glosses on readings for
part of the liturgical year, from first Sunday after the octave of Epiphany to
John the Baptist.
92. ff. 88v-93v De maria magdalena. [M]agister adest et uocat te.
Io. .xj. [John 11.28]. Verba ista litteraliter dicuntur de magdalena. de
quibus duo relucent consideranda. Primum est illustracio mentis sue...Sic ergo
honorabitur quem rex voluerit honorare. Qui nobis concedat Qui sine fine viuit
et regnat. Amen.
93. f. 93v Distinctiones on the body of man (stans, declinans, totaliter
prostratum) and on his reliquiae, verba, facta.
94. ff. 94r-95r De .j^^o. confessore. Quis putas est fidelis seruus et
prudens...Luc. 25 [Mat. 24.45]. Legitur in Prouerbio quod uerbo domini
celi firmati sunt et spiritu oris uirtus eorum. Sicut celi dicuntur apostoli
ita viri...nos horrea colligat sempiterna. Quod ipse prestare dignetur Qui
viuit et regnat. deus per omnia secula seculorum. Amen.
95. ff. 95r-97r De purificatione beate virginis. [P]ostquam impleti sunt
dies purgationis Marie secundum legem Moysi. tulerunt dominum ihesum in
ierusalem ut sisterent eum domino. [Luke 2.22]. In prouerbijs dicitur.
Suscipiat uerba mea cor tuum. custodi precepta mea et viues. In hijs uerbis
Sal. 4^^or occurrunt notabilia. scilicet. quod uerbum domini auris audiat...
angeli domino nos offerant et consecrent diuinis in eternum laudibus mancipatos.
Qui nobis prestare dignus.
96. ff. 97r-98v In festo omnium sanctorum. Uidens turbas ihesus ascendit
in montem etc. M^^t v. [Mat. 5.1]. Hanc sancti euuangelij leccionem
fratres toto corde audire et retinere debemus. quoniam in ea exhibetur nobis
doctrina...regni dominatione. proposito largiente. quem omnes sancti
benedicunt sine fine Amen.
97. f. 98v De 4^^or scelere. Notandum quod 4^^or sunt scelera
detestanda. Primum est extenuatio peccati. secundum exultatio post peccatum...
Reuertere reuertere sunamites. reuertere reuertere ut intu [?] te.
98. f. 98v Que elementa vindicabunt dominum. Nota omnis creatura obedit
deo preter hominem. Sol lucet de die...Et aqua similiter dicet et vindicabit
eum. quia erunt in algore aque congelate. ut dictum est. Be Whar man.
99. ff. 99r-101v In illo tempore Maria stabat ad monumentum foris
plorans [added above: Ioh. 28 (John 20.11)]. Omelia Origenis.
Audiuimus fratres Mariam ad monumentum foris stantem. audiuimus plorantem.
Videamus si possimus...nuncians discipulis quia vidi dominum et hec dixit mihi.
cui est honor et gloria. Qui cum patre et spiritu sancto viuit et regnat in
secula seculorum. Amen.
Pseudo-Origen, De Maria Magdelena (also sometimes
attributed incorrectly to Anselm of Canterbury);
L. Bourgain, ed., La Chaire francaise au XII^^e siecle... (Paris, 1879)
Appendix I, pp. 373-83; J. P. McCall, "Chaucer and the Pseudo Origen De Maria
Magdalena: A preliminary Study," Speculum 46 (1971) pp. 491-509, MS 472
not listed.
100. ff. 102r-108r Excerpts from Jacobus de Voragine, Legenda aurea,
mostly the beginnings of chapters, dealing with the etymology of personal
names; taken from the following chapters in the edition of T. Graesse (Dresden
and Leipzig, 1846): 2, 3, 4, 5, 8, 9, 11, 12, 16, 22, 23, 24, 25, 39, 42, 44,
45, 46, 49, 57, 58, 59, 63, 65, 77, 81, 89, 90, 93, 96, 99, 100, 107, 113, 117
(De sancto Laurentio; parts of Graesse's sections 1 and 8), 123, 124, 130, 139,
140, 142, 145, 147, 149, 153, 156, 159, 155, 166, 169, 170, 172, 168.
101. ff. 108v-109v Discussion of why the Western Church does not have feasts
for O. T. Saints; on how the apostles were called 3 times; on Nicolas (not
taken from Jacobus de Voragine), a distinctio on homicides, Jacobus de
Voragine on Anastasia (Graesse, op. cit., ch. 7, without the etymology),
and 2 brief theological notes.
102. f. 109v Table for ff. 110r-176v (arts. 102-03).
103. ff. 110r-176v Sermons for the liturgical year from Advent to Catharine,
with the Dedication of a Church at the end, all taken from Jacobus de Voragine,
Legenda aurea. When the etymology of the name of the feast has been given
above (art. 99), it is omitted here; the last few lines of the chapter may
also be omitted. Numbers in parentheses refer to chapters in Graesse, op.
cit. f. 110r De aduentu domini (1); f. 112r De nativitate domini (6);
f. 113v De sancto Stephano prothomartyre (8); f. 115r De sancto Iohanne
euuangelista (9); f. 116r De sanctis innocentibus (10); f. 116v De
circumcisione domini (13, pp. 79-86, omitting parts); f. 118r Addicio.
Notanda addicio est Alleuimus [?] Videndum est in quo pro instituta fuerit
circumcisio...et gratia cooperandi confertur [not from Jacobus]; f. 118r De
epiphania (14); f. 119v De conuersione sancti Pauli (28); f. 120r De
cathedra sancti Petri (44); f. 120v De sancto Mathia apostolo (45);
f. 121v De annunciatione dominica (50); f. 123r De passione domini (53);
f. 125v De resurrectione christi (54); f. 128r De Iacobo alphei (67);
f. 130r De inuentione sancte crucis (68);
f. 131v De ascensione domini (72); f. 133r De missione spiritus sancti in
apostolos (73); f. 135v De sancto Barnaba apostolo (81); f. 136r De
Natiuitate sancti Iohannis Baptiste (86); f. 138r De sancto Petro apostolo
(89); f. 140r De commemoratione sancti Pauli (90, ending defectively);
f. 142r [De Maria magdalena] (96, beginning defectively; one leaf lost
between ff. 141-42); f. 144r De sancto Iacobo apostolo (99); f. 145r Ad
vincula sancti Petri apostoli (110); f. 146v De sancto Laurentio martyre
(117, to p. 497); f. 149r De assumptione beate Marie virginis (119, to p.
517); f. 153r De decollatione sancti Iohannis Baptiste (125); f. 154v
De Exaltatione sancte crucis (137); f. 158r De Sancto Matheo apostolo
(140, pp. 625-27); f. 158v De sancto Michaele archangelo (145); f. 162r
De sancto Luca euuangelista (156, to p. 699); f. 164r In festiuitate
omnium sanctorum (162); f. 166r De commemoratione animarum (163); f. 169v
De sancto Martino episcopo (167); f. 171v De sancta Katerina (172);
f. 173v De dedicatione ecclesie (182).
104. f. 176v Quare dicitur venerabilis Beda et non sanctus. Circa annum
domini .dc. lxxxvij Beda venerabilis presbiter et monachus in anglia claruit.
Qui licet...hac sunt in fossa. Bede venerabilis ossa. etc.
105. ff. 177r-181v In annunciatione dominica. Aue maria gratis plena
etc. Luc. j. [Luke 1.28]. Karissimi hec salutatio dictata fuit ore tocius
trinitatis. prima clausula...fiat mihi secundum verbum tuum.
106. ff. 181v-182r Item sermo in annunciatione dominica. Nouum faciet
dominus super terram mulier circumdabit virum. In Iere. 31. [Jer.
31.22]. Ad matrimonij commercium celebrandum. tria solent concurrere.
scilicet promissio de futuro...Non infantem uel puerum. Cuius causa satis supra
exposita est.
107. ff. 182v-184v Item in annunciatione. [M]aiestas domini ingressa est
templum. In Ezechiele. [Ezek. 43.4]. Karissimi Ecclesia sancta recolit
hodie dignationem dei qua de sinu patris ingredi uoluit uterum virginis ad
salutem...turbe diuinitus inspirate ei cum floribus occurrerunt.
108. f. 185r [Rubric missing.] [M]ortuus est rex [3 Kings 22.37]. Hec uerba
possunt exponi de christo quantum ad duo quantum ad condicionis nobilitatem...Et
ita uere possumus dicere quia Mortus est rex. Qui est benedictus. Amen.
109. f. 185r Ihesum queritis [Mark 16.6]. Verba fuerunt angeli ad deuotas
mulieres et possunt esse uerba matris ecclesie...habet vitam eternam. Quam
concedat vobis ihesus quem queritis. Amen.
110. f. 185r-v [M]anducauimus et bibimus cum illo...[Acts 10.41]. In hiis
uerbis possumus attendere scilicet Saluatoris nostri erga nos. dileccionem.
nostram honorificationem...meum sanguinem. habet vitam eternam...Amen.
111. f. 186r//um viderent in carne solem in nube lumen in testa lucernam in
laterna...fidei operibus panditur iter euntibus ad eum. Qui est vita et gaudium
nostrum etc.
Unidentified passage, 14 lines, beginning imperfectly.
112. ff. 186v-187v Item in ascensione. [O]ritur sol et occidit et ad
locum suum reuertitur. Ecc^^e .j. [Ecclesiastes 1.5]. Istud thema con [?]
in Se 3a festa Salutaria scilicet christi incarnationem passionem et
ascensionem...qui erunt a dextris venite etc. Ad quod nos pro sua pietate et
misericordia perducat. Qui sine fine viuit et regnat. Amen.
113. f. 187v Anthe^^a. Gustate et videte quoniam suauis est dominus. P.
[Ps. 33.9]. Gustant sed non vident ut Augustinus ante conuersionem. Vident
sed non gustant...luce gracie. Psalmus illumina oculos meos. Et ut ita sit.
Pater et aue.
114. ff. 188r-v In ascensione domini. [Q]uis est iste qui uenit de
Edom. Ysa. 63. [Is. 63.1]. Edom interpretatur terrenus uel sanguineus. et
allegorice significat terram sanctam in qua sanguis ihesu...hora mortis valeamus
ascendere. Largiente eodem domino nostro ihesu christo. Qui cum eodem deo
patre etc.
Parchment (thin, poor quality), ff. ii (paper) + 189 (104 bis) + ii
(paper), 220 x 147 (170 x 110) mm. Written in 40-48 long lines. Ruled in lead, single
vertical and double horizontal bounding lines full length and full across,
with an extra ruling
in outer margin on which notations of parts of sermon are marked. Folios 146-66
(quires XIII-XIV) ruled in brown ink, single vertical and double horizontal
bounding lines, with a single extra ruling in the upper margin and a pair of
rulings in lower margin. Prickings at all outer edges, for bounding lines and
rulings for text.
I^^12, II^^12 (-1 before f. 13, no loss of text), III-IV^^14, V^^12 (-10 and
12, before and after f. 61; no apparent loss of text), VI^^8, VII^^1^^2,
VIII^^6 (-6 after f. 86, no loss of text), IX-XII^^1^^2, XIII^^1^^2 (-9 after f. 141, with
loss of text), XIV^^1^^2, XV^^8, XVI^^1^^2, XVII^^8, XVIII^^4 [structure uncertain;
text missing before f. 185]. Catchwords near gutter, along lower edge.
Written by three (?) scribes in small, neat Anglicana, similar to Parkes
Cursive Book Hands, pl. 16 (i). Scribe 1: ff. 1r-145r, 174r-188v, rubrics
and marginal notes throughout, and all catchwords except that for quire XIV.
Scribe 2: ff. 145r-173r. Scribe 3: f. 173v (traced over hand of Scribe 2?).
Crude 3- and 2-line initials in red, the initial on f. 1r with red
flourishes. Many small initials not executed. Rubrics and paragraph marks in
red, many missing or erased. Guide-letters for rubricator.
Numerous folios were end pieces; corners and edges have been squared and
straightened by adding pieces of coarse paper. Folio 84, very poor quality and
thin at the center, was reinforced on verso (blank) with a strip of paper.
Binding: s. xix. Tan calf over wooden boards, blind-tooled, with a red
gold-tooled label "Manuscript." Earlier fastenings covered over.
Boards detached.
Written in England in the first quarter of the 14th century, according to A.
G. Watson; early provenance unknown. Note in unidentified hand of s. xix on
f. i recto. describing contents; unidentified cutting from a sales catalogue on
same folio ("Book of Devotion...in an upright gothic hand..."). Library of
Arthur Hugh Smith Barry of Marbury Hall (1843-1925; Burke's Irish Family
Records [London, 1976] p. 77; bookplate, with "Case 22, Shelf 9"). Purchased
from S. Harrison Thomson (MS 14, note inside front cover) in 1970, with the
Edwin J. and Frederick W. Beinecke Fund.
secundo folio: Cum igitur
Barbara A. Shailor