YALE UNIVERSITY
BEINECKE RARE BOOK AND MANUSCRIPT LIBRARY
GENERAL COLLECTION OF RARE BOOKS AND
MANUSCRIPTS
MEDIEVAL AND RENAISSANCE MANUSCRIPTS
Marston MS 169 Roccacontrada, s. XV 2
Gasparino Barzizza, Epistolae ad exercitationem accommodatae
ff. 1r-83v Incipiunt Epistole Gasparinj. [G]audeo plurimum atque
letor in ea te sententia esse ut nihil a me sine causa fieri potes. Ego uero
si multorum verebar suspitionem...Tu me admonebis quibus adiumentis
opus tibi fiet Et ego neque pecunia mea neque consilio tibi deero.
Vale. Vale. Et Deo Gratias. [colophon:] Expliciunt Epistole Gasparinj
Scripte per me Valerium Rochensem Zitellum In Rocha contrata.
f. 84r ruled, but blank; f. 84v blank
Gasparino Barzizza (1360-1431), Epistolae ad exercitationem
accommodatae (a collection of model addresses and letters); G. A.
Furietti, ed., Gasparini Barzizii Bergomatis et Guiniforti filii
opera (Rome, 1723) pars 1, pp. 220-332. See also E. J. Polak, Medieval
and Renaissance Letter Treatises and Form Letters: A Census of Manuscripts
found in Eastern Europe and the U.S.S.R, in Davis Medieval Texts and Studies
8 (1990) pp. 12, 124. For certain letters the scribe has
written rhetorical terms in the margins: exordium, confirmatio, confutatio,
conclusio, narratio confirmatiua, metafora, etc.
The order of the letters is as follows:
1. f. 1r [G]audeo plurimum atque letor...;
2. f. 1r-v [S]et si antea literis et sermone...;
3. ff. 1v-2r [M]erito amo te quia (non ut...;
4. f. 2r-v [Q]uod tiberio claudio non...;
5. ff. 2v-3r [E]tsi de tuo in me animo...;
6. f. 3r-v [B]ene habet quod ut soles...;
7. f. 3v [M]agnas habeo nature tue glorias...;
8. ff. 3v-4r [S]i Adiumentis de quibus ad me...;
9. f. 4r-v [N]isi scirem de qua re et apud...;
10. f. 4v [S]i a nostris Legibus...;
11. ff. 4v-5v [M]axima causa me inpulit...;
12. ff. 5v-6r [Q]uantam molestiam ipse perceperem [for perceperim?]
cognita...;
13. f. 6r-v [N]on parua res est neque vsitata...;
14. ff. 6v-7r [Q]uamquam maxime in cursu eram...;
15. f. 7r-v [Q]uod ad te scribo tale est ut id...;
16. f. 7v [S]i meo aliquo offitio poterit sedarj...;
17. f. 8r-v [N]on de re vulgari aut negligenda...;
18. ff. 8v-9v [Q]uantum cupiam nostram rem publicam...;
19. ff. 9v-10r [Q]uid de me sentias facile...;
20. f. 10r-v [S]atis spectata est mihi...;
21. ff. 10v-11r [S]i tibi non satis prospectus...;
22. f. 11r-v [E]tsi admonitione non egebam...;
23. ff. 11v-12v [Q]ua vita sit aut quibus moribus...;
24. ff. 12v-14r [Q]uod me de natura et moribus...;
25. f. 14r-v [N]on vereor tacitum iudicium tuum...;
26. ff. 14v-15v [Q]uamquam nunquam de tuo in me studio...;
27. ff. 15v-16r [S]cribo ad te de concordia...;
28. f. 16r-v [R]em mihi nuntias gratissimam...;
29. f. 16v [M]agni honores his diebus delati...;
30. f. 17r [N]ulla re scito nos multis annis...;
31. f. 17r-v [G]ratulor illud tibi ex summa optimorum uirorum...;
32. ff. 17v-18r [Q]uominus litere tue expectat de mea...;
33. f. 18r-v [N]ulla res est que te perturbare...;
34. ff. 18v-19r [N]on ignoro de pace...;
35. f. 19r-v [S]i optas ex me scire...;
36. ff. 19v-20r [L]ittere tue magnam mihi attulerunt...;
37. f. 20r-v [N]on putaui id laturum tam...;
38. ff. 20v-21r [Q]uod in me fueris equo animo...;
39. f. 21r [C]upis ex me scire quo in statu...;
40. ff. 21r-22r [E]tsi rumor sinister de uestris rebus...;
41. f. 22r-v [N]e desiderium tuum differam...;
42. f. 22v [H]abeo tibi gratias et magnas...;
43. ff. 22v-23r [Q]uid de te sentiant omnes...;
44. f. 23r [Q]uod modestiam a me desiderari...;
45. ff. 23r-24r [Q]uamquam alias de maioribus...;
46. ff. 24r-25r [P]riusquam literas tuas recepissem...;
47. f. 25r-v [S]i ullo tempore de rebus...;
48. ff. 25v-26v [L]ittere tue tantam actulerunt...;
49. ff. 26v-27r [M]aximam omnem laudem hodierna die...;
50. ff. 27r-28r [Q]uominus expectatum a me fuerit...;
51. f. 28r-v [N]ihil enim est quod libentius faciam...;
52. ff. 28v-29r [D]e his que ad me scripsisti...;
53. f. 29r-v [S]cio te rerum nouarum cupidum...;
54. ff. 29v-30r [N]on puto dubitandum ex his...;
55. f. 30r-v [M]ulta ex finitissimis cotidie noua...;
56. ff. 30v-31v [B]ellum mihi significes magno...;
57. ff. 31v-32r [N]ouissima res his diebus nobis accedit...;
58. ff. 32v-33r [S]ulpitii magnum in rem...;
59. ff. 33r-34r [S]i te noua delectant habeo...;
60. f. 34r-v [E]pistolam tuam plenam rerum nouarum accepi...;
61. ff. 34v-35v [E]tsi ea de quibus ad te scribo...;
62. ff. 35v-36r [I]dibus Februarijs reddite sunt...;
63. ff. 36r-37r [C]um de rebus inusitatis ad te scribo...;
64. f. 37r-v [R]ecte uobis accidit...;
65. ff. 37v-38r [T]andem ex magna sollicitudine...;
66. f. 38r-v [Q]uod humanissime predones...;
67. ff. 38v-39r [R]em non consuetam ad te scribo...;
68. f. 39r-v [G]aium lutium donatum esse...;
69. ff. 39v-40r [N]on de priuatis comedis...;
70. f. 40r-v [S]i ea in me esset uel autoritas...;
71. ff. 40v-41r [Q]uis si nostre ciuitatis status...;
72. f. 41r [?]u qui optima re publica utaminj...;
73. ff. 41r-42r [Q]uid de publica utilitate nostrorum ciuium...;
74. f. 42r-v [N]isi res de qua ad me scribis...;
75. ff. 42v-43r [S]i de tua re publica liberius ad te...;
76. f. 43r-v [C]um tue littere de statu...;
77. ff. 43v-44r [N]isi rebus tuis caues inplicabis...;
78. f. 44r [N]isi rebus tuis caueas tale incomodum...;
79. ff. 44v-45r [G]aij uicturii consilijs maxime utor...;
80. f. 45r-v [S]pero me animo perspexisse...;
81. ff. 45v-46r [N]on dubito omnes amicos de iniquitate...;
82. f. 46r [T]ua res in tuto est...;
83. f. 46r-v [N]ullum officium est quod magis necessarium dicam...;
84. ff. 46v-47r [S]cito me omnibus...;
85. f. 47r-v [N]ihil ad hanc tuam sollicitudinem...;
86. ff. 47v-48v [C]upis ex me scire quid ad bene uiuendum...;
87. ff. 48v-49r [S]atisfeceras desiderio meo...;
88. f. 49r-v [C]um ad te literas meas dare constituissem...;
89. ff. 49v-50r [L]ibrum basilij nostri perlegi...;
90. ff. 50r-51r [Q]uod ad te scribo maxime...;
91. f. 51r-v [E]t religionem probo...;
92. ff. 51v-52r [S]cribo ad te de religione...;
93. f. 52v [L]ittere tue incredibili uoluntate...;
94. f. 53r-v [S]i quid est quod ullo tempore...;
95. ff. 53v-54r [T]abellarius tuus nuper ad me...;
96. f. 54r-v [N]ihil est quod a te gratius...;
97. ff. 54v-55r [Q]uid egerim nemo nouit melius...;
98. f. 55r [S]i ullum apud te locum...;
99. ff. 55v-56r [S]i litteras tuas diligenter perlegi...;
100. f. 56r-v [H]abeo tibi immortales gratias...;
101. ff. 56v-57r [E]tsi intellectus noster satis...;
102. f. 57r [Q]uid adhuc in tua causa...;
103. f. 57r-v [Q]ue de mea causa scribis et hoc...;
104. ff. 57v-58r [S]cripsi de libello conficiendo et de pecuniis...;
105. f. 58r [Q]ue adhuc sunt a te...;
106. ff. 58v-59r [M]ulta sunt de quibus...;
107. f. 59r-v [N]unquam literas tuas lego...;
108. ff. 59v-60r [Q]uantum omnes presentiam atque officium...;
109. f. 60r-v [N]isi rey publice et amicis...;
110. f. 60v [Q]ualem in gerendis magistratibus...;
111. ff. 60v-61r [E]tsi de tuo officio nunquam...;
112. f. 61r-v [Q]uotiens de meo officio scribo...;
113. ff. 61v-62r [C]um in maximis occupationibus...;
114. f. 62r-v [P]ossem ad te de mea constantia...;
115. ff. 62v-63r [N]unquam sperem de meo animo...;
116. f. 63r-v [N]on possum moueri...;
117. f. 63v [Q]uantum sum tuis literis commotus...;
118. ff. 63v-64r [P]lurimum semper nostram rem publicam...;
119. f. 64r-v [S]i in nostram rem publicam...;
120. ff. 64v-65r [D]iispeream [?] nisi res publica...;
121. f. 65r-v [N]on possum dolorem...;
122. ff. 65v-66r [Q]ua res merito esset...quomodo in periculis...;
123. f. 66r-v [G]audeo medius fidius...;
124. ff. 66v-67r [Q]ua pietate semper patrem meum...;
125. f. 67r-v [N]ihil est quod te perturbare magno opere...;
126. ff. 67v-68r [M]atrem meam iam ultime...;
127. f. 68r [Q]uamquam de tua pietate...;
128. ff. 68r-69r [Q]uo animo in parentes meos...;
129. f. 69r-v [E]go de tuo in parentes ac omnes...;
130. ff. 69v-70r [O]mnes necessarios meos ex animo...;
131. f. 70r [M]agnam ex epistola tua...;
132. f. 70r-v [M]ulta sunt que magno a me...;
133. ff. 70v-71r [S]i causa pomponij iure...;
134. f. 71r [P]ostea quam togam a patre sumpsi...;
135. f. 71r-v [?]in [for cum?] referenda gratia...;
136. ff. 71v-72r [E]tsi de meo in tuos...;
137. f. 72r-v [P]ridie quem tue litere mihi...;
138. ff. 72v-73r [N]umquam futurum putasse...;
139. f. 73r-v [N]imis in me officiosus es...;
140. f. 73v [C]um te ualde [?] semper amauerim...;
141. ff. 73v-74r [S]ollicitudinem tuam ac studium...;
142. f. 74r-v [L]ibenter in omnibus negotiis...;
143. ff. 74v-75r [Q]ue ad me de tuo amore scribis...;
144. f. 75r-v [D?]e meis hodierno die uiuere qui me infortunatior...;
145. ff. 75v-76r [T]anto me dolore tue litere affecerunt...;
146. f. 76r-v [T]antis incomodis hoc tempore afficior...;
147. ff. 76v-77r [M]allem te posse aliquo meo auxilio...;
148. f. 77r-v [Q]uo res mee perducte sunt...;
149. ff. 77v-78r [E]tsi tuas literas semper attente lego...;
150. f. 78r-v [M]aiora sunt iam incomoda...;
151. ff. 78v-79r [N]ihil minus quam ut in ista etate...;
152. f. 79r-v [G]raue mihi sit in senectute...;
153. ff. 79v-80r [Q]uid tibi consilii mandem...;
154. f. 80r-v [Q]uo in statu fuerim...;
155. ff. 80v-81r [L]egi nuper literas tuas mihi...;
156. f. 81r-v [S]i uitio meo quod multis accidere video..;
157. ff. 81v-82r [N]on de re noua mihi scribis...;
158. f. 82r-v [S]i ullum inopie mee finem...;
159. f. 82v [Q]uid ad te scribam nescio...;
160. ff. 82v-83r [Q]uo me credis animo esse...;
161. f. 83r-v [M]allem incomodis aliorum....
Paper (watermarks, in gutter: similar in design to Briquet Chapeau
3373 [quires I-IV]; Briquet Fleche 6270-71 [quire V]; Briquet Colonne
4411 [quires VIII-IX]; unidentified object in two concentric circles
[quires VI-VII]), ff. i (paper) + 84 (early foliation 11-43 only) + i (paper),
218 x 147 (153 x 88) mm. 26 long lines. Single vertical (and sometimes
horizontal) bounding lines (Derolez 13.11 and 13). Ruled in lead. Prickings
in upper, lower, and outer margins.
I-IV 8, V 10, VI-VII 12, VIII 10, IX 8. Vertical catchwords perpendicular
to text along inner bounding line (Derolez 12.6).
Written in humanistic cursive script by a single scribe, above top line.
Heading on f. 1r and colophon in red. Spaces left for decorative initials
remain unfilled; guide letters for the decorator sporadically throughout.
Binding: Place uncertain, s. xix-xx. Rigid vellum case. Title, in ink,
on spine: "Gasparini de Barzizza/ Epistolae" and "Ms. Sec. XV."
Written at Roccacontrada, in the province of Ancona, Italy, in the
second half of the 15th century by the scribe Valerius Rochensis Zitellus
(see colophon); provenance unknown. Purchased in 1959 from L. C. Witten by
Thomas E. Marston (bookplate).
secundo folio: semper horum
Bibliography: Faye and Bond, p. 83, no. 169.
Barbara A. Shailor