YALE UNIVERSITY
BEINECKE RARE BOOK AND MANUSCRIPT LIBRARY
GENERAL COLLECTION OF RARE BOOKS AND
MANUSCRIPTS
PRE-1600 MANUSCRIPTS
Marston MS 7 Florence, s. XV in
Cicero, Orationes, etc.
1. ff. 1r-8v M. Tullii Ciceronis Philippicarum in M. Antonium liber .I.
incipit. Ante quam de re publica patres conscripti dicam ea que
dicenda hoc tempore arbitror exponam uobis breuiter...huc siquid
accesserit non tam michi quam uobis rei publiceque accesserit.
Philippicarum in .M. Antonium liber .II incipit.
Cicero, In M. Antonium oratio Philippica I; F. Schoell, ed.,
Teubner fasc. 8 (1918) pp. 128-45.
2. ff. 9r-32r Quoniam meo fato patres conscripti fieri dicam ut
nemo his annis uiginti rei publice fuerit hostis qui non bellum eodem
tempore michi quoque indixerit...a diis immortalibus clari nichil potest
alterum ut ita cuique eueniat [corrected from eueniet] ut eueniet ut
de re publica quis mereatur.
Cicero, In M. Antonium oratio Philippica II; Schoell, op. cit., pp.
147-202.
3. ff. 32r-40r Serius omnino patres conscripti quam tempus rei publice
postulauit aliquando tamen conuocati sumus...de his rebus ad hunc ordinem
referant ita uti de re publica fideque sua consuerint.
Cicero, In M. Antonium oratio Philippica III; Schoell, op. cit.,
pp. 204-22.
4. ff. 40r-43v Frequentia uestrum incredibilis contioque tanta quantam
meminisse non uideor...interuallo [corrected from intelruallo] me auctore
et principe ad spem libertatis exarsimus.
Cicero, In M. Antonium oratio Philippica IV; Schoell, op. cit.,
pp. 222-29.
5. ff. 43v-50r Nichil unquam longius kalendis ianuariis mihi uisum
est patres conscripti quod idem intelligebam...Alie nationes seruitutem
pati possunt populi romani res est propria libertas.
Cicero, In M. Antonium oratio Philippica V; In M. Antonium oratio
Philippica VI; written as one speech, but is in fact the
beginning of the Fifth Philippic and the end of the Sixth Philippic
combined into a single oration; Schoell, op. cit., pp. 231-45 and 262-63.
The break occurs on f. 50r, line 12: "...Quam ob rem patres conscripti
legatorum mentionem [Phil. V, ch. 12, sect. 31, Teubner p. 245] //
numquam uidi tantam quanta nunc uestra est. Vnum sentitis omnes...[Phil.
VI, ch. 7, sect. 18, Teubner p. 262]."
6. ff. 50v-55r Paruis de rebus sed fortasse necessariis consulimur
patres conscripti...hoc ardore populi romani potes in perpetuum metu et
periculo rem publicam libertare [sic].
Cicero, In M. Antonium oratio Philippica VII; Schoell, op. cit,
pp. 263-73.
7. ff. 55r-61v Confusius hesterno die est acta res .c. pansa quam
postulabat...Profectus praeter .L. uarium senatum existimaturum eum
contra rem publicam fecisse.
Cicero, In M. Antonium oratio Philippica VIII; Schoell, op. cit.,
pp. 275-89.
8. ff. 61v-65r Vellem dii imortales [sic] fecissent patres conscripti ut
uiuo potius quam mortuo honores queremus...uti quod optimo iure sepulcrum
ipsius publice datum est.
Cicero, In M. Antonium oratio Philippica IX; Schoell, op. cit., pp.
290-98.
9. ff. 65v-70v Maximas tibi pansa gratias omnes et habere et agere
debemus...legatis suis prouintiam macedoniam obtinere quo ad ex senatus
consulto successum sit.
Cicero, In M. Antonium oratio Philippica X; Schoell, op. cit.,
pp. 299-312.
10. ff. 70v-79v Magno in dolore sum patres conscripti uel merore potius
quem [sic] ex crudeli et miserabili morte...quae cum ita sint eam quam dixi
sententiam uobis patres conscripti censeo comprobandam.
Cicero, In M. Antonium oratio Philippica XI; Schoell, op. cit.,
pp. 313-32.
11. ff. 79v-87v Etsi minime decere uidetur patres conscripti falli
decipi errare eum cui uos maximis sepe de rebus...idque potissimum
faciendum quod maxime interesse rei publicae iudicauero.
Cicero, In M. Antonium oratio Philippica XII; Schoell, op. cit.,
pp. 333-46.
12. ff. 87v-97v Belli patres conscripti quod cum impiis ciuibus
sceleratisque suscepimus...ut proprio senatus consulto pompeius
collaudatus esse uideatur.
Cicero, In M. Antonium oratio Philippica XIII; Schoell, op. cit.,
pp. 347-72.
13. ff. 98r-105v M. T. Ciceronis Philippicarum Liber .XIII. et
Ultimus. Sicut ex litteris que recitate sunt patres conscripti
sceleratissimorum hostium exercitum cesum [corrected from cessum]
fusumque...que militibus ipsis tribui oporteret si illi uixissent qui morte
uixerunt. Explicit.
Cicero, In M. Antonium oratio Philippica XIV; Schoell, op. cit.,
pp. 374-89.
14. ff. 105v-111v Quousque tandem abutere .o. Catilina patientia
nostra...inter se ac nefaria sotietate conuictos [?] eternis supplicijs
uiuos defunctosque mactabis.
Cicero, Oratio in Catilinam prima; P. Reis, ed., Teubner fasc. 6,2
(1933) pp. 5-22.
15. ff. 111v-117v Tandem aliquando quirites .L catilinam furentem
audacia scelus hanelantem pestem...hanc omnibus hostium copiis terra marique
superatis. a proditissimorum ciuium nefario scelere defendant.
Cicero, Oratio in Catilinam secunda; Reis, op. cit., pp. 22-37.
16. ff. 117v-124r Incipit Liber Tertius. Rem publicam quirites uitamque
omnium uestrum .bona .fortunas coniuges liberosque uestros atque hoc
domicilium...atque ut in perpetua pace esse possitis prouidebo quirites.
Cicero, Oratio in Catilinam tertia; Reis, op. cit., pp. 38-53.
17. ff. 124r-129v Incipit Liber Quartus. Uideo patres conscripti in me
omnium ora atque oculos esse conuersos uideo uos non solum de uestro
periculo...et ea que statueritis defendere quo ad uiuet et per se ipsum
prestare possit. Inuectiuarum quatuor M. Tullij Ciceronis .in .L.
Catilinam feliciter expliciunt.
Cicero, Oratio in Catilinam quarta; Reis, op. cit., pp. 55-68.
18. ff. 130r-131r Grauiter et iniquo animo maledicta tua paterer .M.
Tullij si te scirem iudicio animi magis quam morbo petulantia ista
uti...trasfuga [sic]. neque in hac neque in illa parte fidem habens.
Ps.-Sallust, Invectiva in M. Tullium Ciceronem; M. Gianascian, ed.,
C. Sallustius Crispus, in Scriptorum romanorum quae extant omnia,
v. 49 (Venice, 1965) v. 1, pp. 83-86.
19. ff. 131v-135r Ea demum tibi magna uoluptas est .C. Salusti equalem
ac parem uerbis uitam agere...Salustius debeat audire merito. sed ut
ea dicam siqua ego honeste effari possim. M. Tullij Ciceronis Oratio
in .C. Salustium Feliciter explicit. ff. 135v-137v ruled, but blank
Ps.-Cicero, Invectiva in Crispum Sallustium; Gianascian, op.
cit.,
v. 1, pp. 87-95.
Parchment, ff. iii (modern parchment) + ii (contemporary parchment;
i = original pastedown with passage, now erased but partially visible under
ultraviolet light, from Cicero's Pro Q. Ligario: "//hijs omnibus quam
caret...et in nostrum fletum in//;" in humanistic script) + 137 (early
foliation runs 1-106, arts. 1-13; 1-24, arts. 14-17; 1-2, art. 18; 1-4, art.
19; skips from 82 to 84) + i (contemporary parchment, original pastedown or
flyleaf?) + iii (modern parchment). 270 x 183 mm.
The manuscript was copied by two scribes who exhibit distinct formats and
scripts reflecting the transition from gothic to humanistic types of
book production.
Scribe I: ff. 1-107r, line 14. Written space 185-90 x 109 mm. Ca. 27-28
long lines. Ruled in hard point on hair side in several formats: single
upper and/or lower vertical and double horizontal bounding lines (Derolez
13.32 and 13.33); single horizontal and vertical bounding lines in first
quire (Derolez 13.12 and 13.13). Remains of prickings in upper and lower
margins. Written in a very fine early humanistic bookhand, above top line;
catchwords slightly toward right of center, lower margin (Derolez 12.2);
remains of quire and leaf signatures (e.g., 2a, 3a, 4a, etc.).
Scribe II: ff. 107r, line 15-135r. Written space 185 x 111 mm. Ca. 27
long lines. Ruled in ink or lead. Single vertical and horizontal bounding
lines (Derolez 13.12 and 13.13). Remains of prickings in upper, lower, and
outer margins. Written in a semi-gothic script, below top line, in a
style of writing similar to that used by Coluccio Salutati; strong gothic
influence in forms of majuscules. According to A. C. de la Mare the hand
resembles most closely that on f. 61r-v of Florence, Bib. Laur. 78,11 which
contains corrections by Salutati himself in the main portion of the
manuscript. Catchwords, surrounded by flourishes, center of lower margin
(Derolez 12.1); same kind of leaf signatures as above.
I-VIII 10, IX 8, X-XIII 10, XVI 10 (-10).
Twenty-three illuminated intials of fine quality, 6- to 2-line, yellow on
rectangular bright blue grounds with narrow black frames. Grounds filled with
restrained and stylized thin white vine-stem ornament and intricate white
filigree. Most spaces for rubrics left unfilled (see also provenance
below).
Binding: England, s. xix. Bound by Zaehnsdorf (London, 1842-1930) in
brown goatskin, blind-tooled, with gold-tooled spine "Cicero" and "MS."
Yellow edges. Discoloration on early parchment endleaves reveal traces of
corner tongues.
Written in Florence probably at the beginning of the 15th century
according to A. C. de la Mare, to judge
from the style of scripts and early design of the vine-stem initials.
Owned by the humanist Guilielmino Tanaglia (1391-1460; see A. C. de la Mare,
"Humanistic Script: The First Ten Years," Das Verhaeltnis der Humanisten
zum Buch, eds., F. Krafft and D. Wuttke, Kommission fuer Humanismusforschung
Mitteilung 4 [Boppard, 1977] pp. 105-06, figs. 8-9). Tanaglia annotated the
text in a small neat bookhand, added some headings, the foliation and running
titles; he also wrote the table of contents and a quote from Juvenal
(Sat. 10.122-25) on f. iv verso. On f. v recto is the erased bilingual ex libris
(visible under ultra-violet light) of Lorenzo di Giovanni Tornabuoni (d. 1497)
who was a student of Politian: "ὃβιβλιος [?] έστί Λαυρεντίου τού τορνυβόνου καὶ
τῶν ɸιλῶν/ hic liber est Laurentij de Tornybonis et amicorum." Tornabuoni
annotated the text in a sprawling humanistic cursive script
(e.g., lower margin of f. 2r) and wrote an unidentified
quotation ("Hec promissa seruanda sunt ea que quibus promisoris sunt/ Inutilia
et forte plus noceant quam prosint;" perhaps a paraphrase of Cicero, De
Officiis III.94.1?) on f. v recto and one from Demosthenes' First
Olynthiac, sect. 20, on the recto of the final original flyleaf
("δεῖ δὲ χρημάτων καὶ ἄνευ ... τῶν δεόντων"). Unidentified shelf-marks include:
"N. III. 20." in ink, s. xv-xvi, f. iv verso; "N xvj" in ink, s. xvi, on final
flyleaf; "B: 4-48" in ink, f. 1r. From the collection of William Charles de
Meuron, 7th Earl Fitzwilliam (1872-1943; bookplate); sold by his heir
(Sotheby's, 26 April 1948, no. 474). Purchased from C. A. Stonehill
(inv. no. 1213) in 1948 by Thomas E. Marston (bookplate).
secundo folio: liberatores
Bibliography: Faye and Bond, p. 65, no. 7.
The Medieval Book, p. 107, no. 103.
Barbara A. Shailor